Naam
Simon Cohen
Van Simon Cohen zijn nog geen foto's bekend. Op deze foto Henny, Gerrit, Josephine, moeder Esthella en Frieda Cohen, circa 1936 (bron: familie Cohen/De vergeten joden van Geleen 1920-1950).
Eén van de advertenties voor de kledingzaak in Maastricht, Limburger Koerier 20 mei 1938. Alleen bij deze werd ook al de zaak op de Mauritslaan vermeld (bron: Delpher).
Het pand Mauritslaan 110 in 2011.
Op de grafsteen van Gerrit Cohen op de joodse begraafplaats in Beek worden ook zijn vermoorde familieleden herdacht (bron: Een wandeling door de oorlog - Beek 60 jaar bevrijd).
Geboren
1 mei 1889 te Midwolda
Gedeporteerd
25 augustus 1942 naar Westerbork, 28 augustus 1942 naar Auschwitz
Vermoord
31 augustus 1942 te Auschwitz
Adres
Mauritslaan 110, Geleen
Familie
zoon van Jozef Cohen en Frouwke Wolf; broer van Jacob Cohen, Trijntje de Liver-Cohen, Hinne de Liver-Cohen en Betje van Borssum-Cohen; echtgenoot van Esthella Carolina ten Brink; vader van Gerrit, Frieda, Henny en Josephine Cohen
Achtergrond
De familie Cohen stamde uit het noorden van Nederland en was één van de eerste joodse gezinnen in Geleen. Simons moeder Frouwke Wolf was een nicht van Frouwke Meier-Wolf te Beek en van Rozette Colthof-Wolf te Sittard.
Simon Cohen en Esthella ten Brink trouwden in haar woonplaats Almelo en kregen vier kinderen: Gerrit in 1921 te Almelo, Frieda in 1924 te Vaals, Henny in 1925 te Vaals en Josephine in 1930 te Geleen (het enige joodse kind dat voor de oorlog in Geleen werd geboren).
Het gezin Cohen was van de Wycker Brugstraat 28 in Maastricht in september 1929 verhuisd naar Ringovenstraat 6B in Geleen. Simon vestigde daar ook zijn zaak 'Cohen's Kledingmagazijn'. Aanvankelijk was dit een filiaal van het 'Vaalser Kaufhaus' in hun eerdere woonplaats. Het gezin had een of twee dienstbodes in huis; begin 1934 werden meerdere advertenties geplaatst op zoek naar een tweede 'flinke heldere dienstbode'.
In januari 1937 keerde het gezin terug naar Maastricht, nu op Helmstraat 9, waar ook een kledingzaak werd gevestigd onder de naam 'Etage Cohen'. De zaak lag echter niet erg in het zicht op de eerste etage van het pand. Van april tot november 1938 adverteerde Simon in de Limburger Koerier om klanten op zijn zaak te wijzen, maar het mocht blijkbaar niet baten. In januari 1939 werd Etage Cohen opgedoekt en het gezin weer ingeschreven in Geleen, nu op Mauritslaan 110. Simon plaatste zijn kledingmagazijn, confectieverkoop en detailhandel weer geheel over naar Geleen. Overigens bestond Cohen's Kledingmagazijn op Mauritslaan 110 ook al in april-mei 1938, toen blijkbaar als nevenvestiging.
Volgens de brochure "Een wandeling door de oorlog - Beek 60 jaar bevrijd" was de familie Cohen aangesloten bij de joodse gemeente van Beek, maar tenminste in 1941-1942 betaalden zij hun kerkbijdrage aan de synagoge van Sittard.
Het kledingmagazijn van Simon Cohen werd opgeheven met ingang van 1 november 1941. De reden hiervoor is onzeker, maar aannemelijk is dat Simon weigerde een door de bezetter opgelegde 'arische bewindvoerder' te accepteren. In augustus 1942 werd het gezin Cohen opgeroepen om zich te melden voor de 'Arbeitseinsatz'. De oproep gold voor mannen tussen 16 en 65 jaar, inclusief hun echtgenotes en kinderen. Zoals in veel families leidde dit tot stevige discussies in het gezin Cohen. Zoon Gerrit, wiens vrienden bij hem aandrongen om onder te duiken, pleitte hier fel voor, maar op uitdrukkelijke wens van zijn gezagsgetrouwe vader wachtte hij op 25 augustus 1942 samen met het hele gezin op de komst van de politie. Toen uiteindelijk de gevreesde klop op de deur werd gehoord, vluchtte Gerrit alsnog. Via een dakraam bereikte hij het platte dak en de zolder van de buren. Daarna dook hij onder. Geruchten over een zelfmoord van Gerrit waren mogelijk doelbewust opdat de politie niet naar hem zou zoeken.
De overige gezinsleden werden samen met veel andere joden die middag vanaf de Markt in Geleen met een autobus weggevoerd naar Maastricht en kwamen op 26 augustus in Westerbork aan, vanwaar ze op 28 augustus op transport naar Auschwitz werden gesteld. Simon en Esthella en hun dochters Frieda en Josephine werden daar bij aankomst op 30 of 31 augustus 1942 vergast. De zestienjarige dochter Henny werd uitgeselecteerd voor dwangarbeid, maar zij stierf nog geen maand later, op 26 september 1942, volgens de overlijdensakte aan influenza.
Niemand van de in 1942 uit Geleen gedeporteerde joden keerde terug. Van het gezin Cohen was Gerrit de enige overlevende. Hij zou zich in de omgeving van Stein-Meers verscholen hebben. In 1946 kwam hij in contact met zijn oom en tante Jacob en Betsy Cohen-Naarden in Schiebeek, die ook de oorlog hadden overleefd. Oom en tante Philip en Hinne de Liver te Nijkerk waren in Sobibor vergast. Zijn grootmoeder, die daar als weduwe had ingewoond, was in mei 1941 overleden en heeft het niet meer hoeven meemaken. Gerrit trouwde in 1947 en bleef zijn verdere leven in Geleen wonen.
Link
Literatuur
De vergeten joden van Geleen 1920-1950
Motief vervolging
joodse afkomst